Περιφέρειες:Τα όρια των νέων Δήμων

Ριζικές τομές στην αυτοδιοίκηση και στην αποκεντρωμένη κρατική διοίκηση φέρνει το σχέδιο «Καλλικράτης», το οποίο παρουσιάστηκε από τον υπουργό Εσωτερικών κ. Γ. Ραγκούση στο χτεσινό υπουργικό συμβούλιο. Στο νομοσχέδιο που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση, περιλαμβάνεται η πρόταση για:


Διαβάστε περισσότερα πατώντας πάνω στον τίτλο!

• Δημιουργία 333-343 δήμων στη θέση των 1.034 συνολικά δήμων και κοινοτήτων που υφίστανται σήμερα.
• Κατάργηση των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων και θεσμοθέτηση 13 αιρετών περιφερειών, οι οποίες προσδιορίζονται στα όρια των σημερινών κρατικών περιφερειών.
• Λειτουργία 7 κρατικών αποκεντρωμένων διοικήσεων.

Η κυβέρνηση εισηγείται επίσης τη διεύρυνση της θητείας των αιρετών της τοπικής αυτοδιοίκησης από τέσσερα σε πέντε χρόνια και την ταυτόχρονη διεξαγωγή των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών με τις ευρωεκλογές από τον Ιούνιο του 2014.

Στόχος της συγκεκριμένης επιλογής, όπως δήλωσε ο κ. Γ. Ραγκούσης, είναι να δοθεί η δυνατότητα στην αυτοδιοίκηση «να προγραμματίσει σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου και να ανταποκριθεί έτσι καλύτερα στη διπλή διεύρυνση μεγέθους και αρμοδιοτήτων με την οποία είναι αντιμέτωπη».

Επίσης χαρακτήρισε σημαντικό το γεγονός ότι μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Ιουνίου του 2014 οι νέες διοικήσεις δήμων και περιφερειών θα μπορούν να αναλαμβάνουν καθήκοντα την 1η Σεπτεμβρίου της εκλογικής χρονιάς και έτσι να εκπονούν αυτές τον προϋπολογισμό και τον σχεδιασμό τους για τον επόμενο χρόνο.

Τέλος τόνισε το γεγονός ότι θα εξοικονομηθούν τεράστια κονδύλια τα οποία δαπανούσε το κράτος για τη διεξαγωγή των εκλογών, αφού κάθε πέντε χρόνια την ίδια ημέρα θα εκλέγουμε αυτοδιοικητικές αρχές και τους εκπροσώπους μας στο ευρωκοινοβούλιο.

Στην ομιλία του στο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Εσωτερικών τόνισε ότι ο «Καλλικράτης» αποτελεί θεμελιώδες περιεχόμενο της λαϊκής εντολής που πήρε το ΠΑΣΟΚ στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές, και δήλωσε ότι η κυβέρνηση είναι ανοιχτή σε προτάσεις για τη βελτίωση του τελικού σχεδίου.

Χαρακτήρισε δε το σχέδιο «Καλλικράτης» αναπόσπαστο τμήμα του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αφού με τις συγχωνεύσεις δήμων και δημοτικών επιχειρήσεων αναμένεται να εξοικονομηθούν αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια.

Στους χάρτες που έδωσε το υπουργείο Εσωτερικών στη δημοσιότητα παρουσιάζει μία πρόταση για τη δημιουργία 333 δήμων, ενώ σε 14 περιπτώσεις παρατίθενται δύο σενάρια συνενώσεων για να αποφασίσουν οι τοπικές κοινωνίες.

Από τις 14 περιπτώσεις που θα τεθούν στην κρίση των τοπικών κοινωνιών οι 4 δεν διαμορφώνουν νέο δήμο για τον λόγο αυτόν ο ανώτατος αριθμός που μπορεί να φτάσουν οι δήμοι της χώρας είναι 343 σύμφωνα με την πρόταση της κυβέρνησης.

ΑΛΛΑΓΗ
Υποψήφιοι και οι 18άρηδες

Με το νομοσχέδιο του «Καλλικράτη» για πρώτη φορά δίνεται η δυνατότητα να θέσουν υποψηφιότητα στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια Ελληνες πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Μέχρι σήμερα το ηλικιακό όριο συμμετοχής ήταν τα 21 έτη.

Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, ανοίγει ο δρόμος της ανανέωσης του πολιτικού προσωπικού της τοπικής αυτοδιοίκησης, αφού για πρώτη φορά δίνεται η ευκαιρία να διεκδικήσουν οι 18άρηδες μία θέση στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια που θα αναδειχτούν από τις εκλογές του Νοεμβρίου.

ΜΕΤΑΤΑΞΕΙΣ
Αρχικά εθελούσιες, κατόπιν υποχρεωτικές

Η μείωση των 1.034 δήμων και κοινοτήτων που υφίσταται σήμερα σε 333-343 ΟΤΑ α΄ βαθμού, η συγχώνευση 6.000 νομικών προσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης σε μόλις 2.000, σε συνδυασμό με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από το κράτος στις περιφέρειες και από τις νομαρχίες στους δήμους, δημιουργούν ένα νέο εργασιακό τοπίο στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Στις διατάξεις του νομοσχεδίου προβλέπεται η διαδικασία των εθελοντικών και κατόπιν υποχρεωτικών μετατάξεων του προσωπικού των νομικών προσώπων που συγχωνεύονται σε άλλες δημοτικές ή περιφερειακές υπηρεσίες που έχουν ανάγκη προσωπικού.

Αρμοδιότητες 
Η μεταφορά του προσωπικού θα ακολουθεί την αντίστοιχη μεταφορά αρμοδιοτήτων (από τη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση στους δήμους, από την κρατική περιφέρεια στους δήμους και στις αιρετές περιφέρειες) και θα πραγματοποιείται σε αντίστοιχες θέσεις κατά κατηγορία, κλάδο ή ειδικότητα, με διατήρηση του μισθολογικού και ασφαλιστικού - συνταξιοδοτικού κεκτημένου.

Σύμφωνα με το σχέδιο, θα αξιοποιηθεί η δυνατότητα εθελούσιων μετατάξεων ενώ μετά την απογραφή του ανθρώπινου δυναμικού της αυτοδιοίκησης θα ακολουθήσουν υποχρεωτικές μετατάξεις εντός των ορίων του δήμου αλλά και προσλήψεις εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού.

Μείωση των Δημοτικών επιχειρήσεων σε 2.000
Κέρδος εκατοντάδες εκατ.

Ως αναπόσπαστο κομμάτι του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ο «Καλλικράτης» αναμένεται να φέρει σημαντικές εξοικονομήσεις που υπολογίζονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.

Η εφαρμογή της νέας αρχιτεκτονικής της αυτοδιοίκησης προβλέπει τη μείωση του πολιτικού προσωπικού των δήμων και των περιφερειών κατά 50% απ’ ό,τι ισχύει σήμερα.

Οι 16.150 δημοτικοί σύμβουλοι που υφίσταται σήμερα αναμένεται να μειωθούν στο μισό, όπως και οι 195 θέσεις αντινομαρχών αντικαθίστανται από τις μισές αντιπεριφερειρχών, ενώ οι 1.496 νομαρχιακοί σύμβουλοι από 703 περιφερειακούς συμβούλους.

Συνολικά μόνο από τη μείωση κατά το ήμισυ των περίπου 50.000 θέσεων πολιτικού προσωπικού αναμένεται εξοικονόμησης της τάξης του 60%.

Παράλληλα η δραστική μείωση των 6.000 δημοτικών επιχειρήσεων σε λιγότερες από 2.000 επιφέρει περικοπή κατά 40.000 θέσεις μελών διοικητικών συμβουλίων από τις 60.000 που είναι σήμερα.

Οι πόροιΟι πόροι των δήμων θα προέρχονται, σύμφωνα με το σχέδιο «Καλλικράτης», κατά 20% από τις ετήσιες εισπράξεις του φόρου Νομικών και Φυσικών Προσώπων, κατά 12% από εκείνες του ΦΠΑ και κατά 50% από τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας. Αντίστοιχα, για τις περιφέρειες οι πόροι θα προέρχονται κατά 2,4% από τον Φόρο Φυσικών και Νομικών Προσώπων και κατά 4% από τον ΦΠΑ.

Παράλληλα για πρώτη φορά θεσμοθετείται ένα νέο τριπλό σύστημα εποπτείας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο θα ασκεί προληπτικό έλεγχο στις δαπάνες όλων των δήμων, καθώς και στα έσοδά τους.

Συστήνεται αυτοτελής υπηρεσία εποπτείας των δήμων και των περιφερειών, η οποία θα είναι αρμόδια για τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεων των ΟΤΑ.

Ο ελεγκτής νομιμότητας είναι ανώτατος υπάλληλος, που η επιλογή του γίνεται αξιοκρατικά από το Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων.

Κατάργηση των 57 νομαρχιών
Τοπικές κυβερνήσεις οι διοικήσεις

Σύμφωνα με τον «Καλλικράτη», τη θέση των νομαρχιών θα πάρουν 13 αιρετές περιφέρειες. Ποιες σημαντικές αρμοδιότητες αναπτυξιακού χαρακτήρα μεταβιβάζονται

Νέοι συμμετοχικοί θεσμοί, καινοτόμα προγράμματα εξυπηρέτησης των πολιτών σε συνδυασμό με αποκέντρωση κρατικών αρμοδιοτήτων στην τοπική αυτοδιοίκηση φέρνει ο «Καλλικράτης».

Οι περιφερειακές διοικήσεις μετατρέπονται σε «τοπικές κυβερνήσεις» με τη μεταβίβαση σημαντικών αρμοδιοτήτων αναπτυξιακού χαρακτήρα όπως είναι ο αναπτυξιακός περιφερειακός προγραμματισμός, η κατάρτιση και εκτέλεση των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, η διαχείριση υδατικών πόρων και εκτέλεση εγγειοβελτιωτικών έργων (ΓΟΕΒ), οι αρμοδιότητες των Δημοσίων Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.Υ.ΠΕ.) δηλαδή ο προγραμματισμός, συντονισμός, εποπτεία και έλεγχος νοσοκομείων και κέντρων υγείας, η κατασκευή, συντήρηση και ανακαίνιση οδών κ.ά. Σύμφωνα με τον «Καλλικράτη», καταργούνται οι 57 νομαρχίες και τα 19 επαρχεία τα οποία αντικαθίστανται από 13 αιρετές περιφέρειες και οι υφιστάμενες 13 κρατικές περιφέρειες από 7 αποκεντρωμένες διοικήσεις.

Ο λόγος που οδήγησε την κυβέρνηση στη διατήρηση των διοικητικών ορίων των περιφερειών είναι ότι η αλλαγή των περιφερειών θα δημιουργούσε προβλήματα στην απρόσκοπτη υλοποίηση των περιφερειακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ.

Παράλληλα στους νέους δήμους μεταφέρονται όλες οι αρμοδιότητες εξυπηρέτησης του πολίτη που ασκούσε μέχρι πρόσφατα η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση.

Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει την εισαγωγή καινοτόμων θεσμών στον α’ βαθμό της τοπικής αυτοδιοίκησης όπως είναι η δημιουργία 1.200 δημοτικών ηλεκτρονικών ΚΕΠ για κάθε χωριό και γειτονιά.

Οι δήμοι θα δημιουργήσουν ειδικό αυτοτελές γραφείο για την παροχή διοικητικής βοήθειας στο σπίτι, ένα πρόγραμμα που απευθύνεται σε άτομα που έχουν αδυναμία προσπέλασης στους δήμους ή στα ΚΕΠ ή στην εποχή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Επίσης εισάγεται η έξυπνη κάρτα του δημότη και υλοποιείται έτσι η έξυπνη κάρτα του πολίτη, ενώ θεσμοθετείται σε κάθε δήμο και Περιφέρεια ο Συμπαραστάτης του δημότη και της επιχείρησης. Στα πρότυπα του Συνηγόρου του Πολίτη, ο Συμπαραστάτης δέχεται καταγγελίες άμεσα θιγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων για ζητήματα κακοδιοίκησης Δήμων, Περιφερειών αλλά και των νομικών τους προσώπων. Τέλος στις Περιφέρειες συστήνεται Επιτροπή Ισότητας των Φύλων που εισηγείται αντίστοιχες πολιτικές.

Ποιος ο στόχος
Αποκεντρωμένες κρατικές διοικήσεις

Η μετατροπή των υφιστάμενων περιφερειών σε βαθμίδα αυτοδιοίκησης δημιουργεί την ανάγκη δημιουργίας νέων, αποκεντρωμένων δομών κρατικής διοίκησης. Δημιουργούνται 7 Αποκεντρωμένες Κρατικές Διοικήσεις με τις οποίες, σύμφωνα με τις δηλώσεις του κ. Ραγκούση, εξασφαλίζονται ισχυρές διοικητικές ενότητες στην περιφέρεια ώστε να διευκολυνθεί η περαιτέρω αποκέντρωση των κρατικών αρμοδιοτήτων. Παράλληλα εξασφαλίζεται μεγαλύτερο εύρος επιλεξιμότητας για τη χρηματοδότηση από τα διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Οι νέες αποκεντρωμένες διοικήσεις είναι:

1 Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, η οποία εκτείνεται στα όρια της περιφέρειας Αττικής με έδρα την Αθήνα.

2 Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας, η οποία εκτείνεται στα όρια των περιφερειών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας με έδρα τη Λάρισα.

3 Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου - Δυτικής Μακεδονίας, η οποία εκτείνεται στα όρια των περιφερειών Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας με έδρα τα Ιωάννινα.

4 Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, η οποία εκτείνεται στα όρια των περιφερειών Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου με έδρα την Πάτρα.

5 Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, η οποία εκτείνεται στα όρια των περιφερειών Βορείου Αιγαίου και Νοτίου Αιγαίου με έδρα τον Πειραιά.

6 Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, η οποία εκτείνεται στα όρια της περιφέρειας Κρήτης με έδρα το Ηράκλειο.

7 Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης, η οποία εκτείνεται στα όρια της περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης και Κεντρικής Μακεδονίας με έδρα τη Θεσσαλονίκη.

Αντιδράσεις των κομμάτων
Αντ. Σαμαράς: Διοικητική μεταρρύθμιση χωρίς χρήματα

«Διοικητική μεταρρύθμιση χωρίς χρήματα» χαρακτήρισε ο πρόεδρος της ΝΔ Αντώνης Σαμαράς το σχέδιο «Καλλικράτης», σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση διάλεξε τη χειρότερη στιγμή, καθώς «πέραν των άλλων προβλημάτων απαιτεί η μεταρρύθμιση 4 με 6 δισεκατομμύρια ευρώ για να ξεκινήσει». Ο κ. Σαμαράς τόνισε ακόμη ότι η κυβέρνηση λόγω της κρίσης δεν έχει τα χρήματα και το μόνο που κάνει είναι «να ελέγξει την αυτοδιοίκηση».

ΚΚΕ: «Η διοικητική αλλαγή «Καλλικράτης», που προωθεί η κυβέρνηση, δηλαδή ο «Καποδίστριας 2», δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει κανένα οξυμένο πρόβλημα προς όφελος του λαού» τόνισε το ΚΚΕ, προσθέτοντας ότι η λαϊκή διαφωνία δεν πρέπει να περιοριστεί στον αριθμό των περιφερειών και των δήμων ή στην επιχειρηματική λειτουργία τους ή πού θα είναι η έδρα του δήμου. «Ο λαός πρέπει να αντιμετωπίσει τον «Καλλικράτη» ως μέρος του πολέμου που δέχεται από την κυβέρνηση» υπογράμμισε το ΚΚΕ.

ΣΥΝ: Κατηγορηματικά αντίθετος με το σχέδιο «Καλλικράτης» είναι ο ΣΥΝ, καθώς, όπως υποστηρίζει, «απλά ανακατανέμει τις αρμοδιότητες των μέχρι σήμερα νομαρχιών στους δήμους και στις περιφέρειες. Δεν ισχυροποιεί την αυτοδιοίκηση, αφού δεν υπάρχει δέσμευση για τη μεταφορά των απαραίτητων οικονομικών πόρων, με συνέπεια η αυτοδιοίκηση ή θα μετατραπεί σε φορομπηχτικό μηχανισμό ή θα ιδιωτικοποιήσει τις λειτουργίες της».

Οικολόγοι Πράσινοι: «Τα μέτρα απέχουν πολύ από τη μεταρρύθμιση που έχει ανάγκη η αυτοδιοίκηση» επεσήμαναν οι Οικολόγοι Πράσινοι, προσθέτοντας ότι «διατηρείται το σημερινό έλλειμμα δημοκρατίας και διαφάνειας, οι αρμοδιότητες μεταφέρονται χωρίς τους αντίστοιχους πόρους, την ώρα που δεν είναι καν σίγουρο ποιες χρηματοδοτήσεις θα επιβιώσουν από τις υποδείξεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου».

www.ethnos.gr