γράφει ο
Ντένης Κονταρίνης
Το καλοκαίρι τέλειωσε φίλοι μου και τα "Εφτάνησα" αρχίζουν και πάλι να σας προσφέρουν την συντροφιά τους Μαζύ, παρέα θα περάσουμε όμορφες νοσταλγικές στιγμές με περιπάτους στις όμορφες παραδόσεις των νησιών μας, την ιστορία τους και τον πολιτισμό τους Καλό χειμώνα σε όλους σας εύχομαι και είμαι έτοιμος να χαρώ την συντροφιά σας.
Ένας όμορφος περίπτος μέσα στα έθιμα και τις παραδόσεις
Ένα από τα πλέον σπουδαία στοιχεία του πολιτισμού των Επτανήσων αναμφησβήτητα είναι η παράδοση. Κι’ όπως είναι φυσικό σε όλα τα νησιά οι παραδόσεις τους είναι επηρεασμένες από την ελληνική, την ενετική, την αγγλική και την γαλλική κουλτούρα, καθιστώντας τα έθιμα των νησιών να είναι τα μοναδικά. Οι κάτοικοι των Εφτανήσων χαρακτηρίζονται και γιά την θρησκευτική τους πίστη. Είναι πολλές οι λιτανείες των τριών Αγίων , Σπυρίδωνα, Γερασίμου και Διονυσίου, πολιούχων των νησιών, που γίνονται κάθε χρόνο με μεγαλύτερη και πλέον εντυπωσιακή αυτή του Αγίου Σπυρίδωνα στην Κέρκυρα, στις 11 Αυγούστου, όπου η πομπή με την συνοδεία όλων των φιλαρμονικών του νησιού πορεύεται ολόγυρα όλη την πόλη. Στα χωριά και τις πόλεις των νησιών, όλο το χρόνο, αλλά ιδιαίτερα το καλοκαίρι γίνονται πάρα πολλά πανηγύρια, όπου οι κάτοικοι και οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν τις παραδοσιακές στολές, να απολαύσουν παραδοσιακή μουσική και να γευτούν τις ντόπιες λιχουδιές. Στην Κεφαλονιά, ο παραδοσιακός τρόπος διασκέδασης χαρακτηρίζερται από τα πολυάριθμα πανηγύρια γιά τον εορτασμό μεγάλων εορτών και Αγίων. Έτσι έχουμε τη γιορτή τ’ άη-Γιάννη στις 24 Ιουνίου στα Τζανάτα, ενώ στις 11 Ιουλίου γιορτάζει η Αγία Ευφημία, πολυούχος της ομόνυμης πόλης.
Μεγάλο πανηγύρι γίνεται στις 16 Αυγούστου, ημέρα του θανάτου του Αγίου Γερασίμου. Προσκυνητές από όλα τα μέρη της Ελλάδας έρχονται στο νησί. Το σκύνωμα του Αγίου μεταφέρεται με πομπή περίπου 500μ από την εκκλησιά ως ένα μεγάλο πλάτανο όπου εκεί βρίσκεται ένα πηγάδι, που το έσκαψε ο ίδιος ο Άγιος με τα χέρια του. Το σκήνωμα παραμένει εκεί γιά προσκύνημα. Στο Μαρκόπουλο της Κεφαλονιάς, στο πανηγύρι της Παναγιάς της Λαγκουβάρδας, θα δείτε τα μικρά ακίνδυνα φιδάκια τα «γούρικα» όπως τα λένε, να εμφανίζονται στην εκκλησιά και να κάνουν παρέα στους εκκλησιαζόμενους.
Στην Πάστρα, στην εκκλησιά της Παναγιάς της Γραβαλιώτισσας, θα δείτε τα κρινάκια να ανθίζουν γιά δεύτερη φορά μέσα στον ίδιο χρόνο Και τα δυό χωριά συγκεντρώνουν πολύ κόσμο και μαζύ με το πανηγύρι των πυροτεχνημάτων της Περλιγκού, θεωρούνται τα καλύτερα της Κεφαλονιάς.
Αν βρεθείτε στην Ιθάκη φροντίστε να δείτε από κοντά τα φημισμένα πανηγύρια του νησιού, τα οποία διατηρούν αλώβητο το παραδοσιακό χρώμα του Ιονίου.
Το καλοκαίρι στην Ιθάκη πραγματοποιούνται τα Οδυσσειακά και τα Ομηρικά, γιορτές καθαρά λογοτεχνικές που διοργανώνουν οι φορείς του νησιου. Περιλαμβάνουν θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, παρουσίαση τοπικών συγκροτημάτων κ.λ.π Στις 17 Ιουλίου στην πλατεία του χωριού Εξωγή γίνεται παραδοσιακό πανηγύρι γιά τη γιορτή της Αγίας Μαρίνας,
Προσπαθείστε να βρεθείτε στην Πλατριθειά γιά να δείτε από κοντά το φημολογούμενο σαν το καλύτερο πανηγύρι του Ιονίου που διατηρεί αλώβητο το παραδοσιακό του χρώμα.
Στην πανέμορφη Κέρκυρα τον πρώτο λόγο έχει η λιτανεία του πολιούχου Αγλιου Σπυρίδωνα στι 11 Αυγούστου όπου η πομπή συνοδεύομενη από όλες τις φιλαρμονικές του χωριού και πλήθος κατοίκων και επισκεπτών γυρίζει όλη την πόλη.
Η γιορτή της παναγίας στις 15 Αυγούστου είναι μιά από τις μεγαλύτερες γιορτές. Στον Σταυρό στην Κέρκυρα δίνουν έναν ιδιαίτερο τρόπο γιορτής.Το χωριό παρουσιάζει μιά ξεχωριστή κίνηση αφού αυτόν τον μήνα επιλέγουν όλοι οι ξενητεμένοι Σταυριώτες γιά να βρεθούν στο χωριό τους.Την παραμονή της γιορτής οι Σταυριώτες μαζεύονται στην εκκλησιά τους και ψάλουν τα Επιτάφεια Εγκώμια. Το βράδυ τρώνε όλοι μαζύ την «ορφανή» μακαρονάδα. Την επομένη, στη γιορτή της εκκλησιάς οργανώνεται παραδοσιακό πανηγύρι με αρνιά ψητά, μουσικά συγκροτήματα και χορό μέχρι τις πρωινές ώρες.
Επίσης πανηγύρια με άρωμα Ιονίου θα ζήσετε στα χωριά Καρουσάδες και Πετρουλάδες της Κέρκυρας.
Στη γιορτή του Άη-Γιάννη, στις 22 Ιουνίου ο Σύλλογος Γυναικών του οικισμού Μπενίτσες δίνει μιά αίγλη και επισημότητα στη γιορτή με τις «λαμπατίνες» Είναι οι φωτιές τ’ άη-Γιαννιού, όπως τις λένε στην Κέρκυρα.
Στις 17 Ιουλίου, γιορτάζει η Αγίας Μαρίνα, η πολιούχους του μικρού γραφικού οικισμού Μπενίτσες στην Κέρκυρα.. Το πανηγύρι αυτό έχει τις ρίζες του στα πολύ παλιά χρόνια. Εξ’ άλλου το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου διοργανώνεται εκεί και η γιορτή της σαρδέλλας. Οι Μπενίτσες ήταν παλιά ένα μεγάλο ψαροχώρι και οι κάτοικοί του ζούσαν από την αλιεία. Έτσι δημιούργησαν τη δική τους γιορτή, τη γιορτή της σαρδέλλας. Την ημέρα της γιορτής ψήνονται μεγάλες ποσότητες σαρδέλλας και προσφέρονται δωρεάν στους επισκέπτες. Επί πλέον υπάρχουν και τα διάφορα μουσικά συγκροτήματα σε μια διασκέδαση μέχρι τις πρωινές ώρες.
Στη διάρκεια της πολύπαθης ιστορίας της Ζακύνθου, γεννήθηκαν στο νησί πολλές λαϊκές παραδόσεις συνδεδεμένες με τη θρησκευτική λατρεία. Στο χωριό Μαχαιράδο στις 24 Ιουνίου, γιορτή του Άη-Γιάννη του Κλείδωνα, οι κάτοικοι ανάβουν φωτιές (φουγκαρίες) από ξερά χόρτα, την παραμονή το βράδυ και πηδάνε πάνω απ’ αυτές γιά γούρι. Λέγεται ότι το έθιμο αυτό έχει σχέση με την αρχαιοελληνική λατρεία του Δωδεκαθέου.
Στις 2 του Ιουλίου, στο χωριό Μαριές είναι το πανηγύρι γιά την Μαρία τη Μαγδαληνή, με συνοδεία «ταμπουρλονιάκαρου». Λέγεται ότι η Μαρία η Μαγδαληνή διέδωσε το χριστιανισμό στο χωριό το έτος 34μΧ.
Στη συνοικία της πόλης Άμμος, στις 31 Ιουλίου έχουν το λαϊκό έθιμο της «μαλλιαρής». Οι ντόπιοι τα μεσάνυχτα βουτάνε στη θάλασσα γιά να βγάλουν πέτρες χορταριασμένες τις οποίες φυλάνε γιά γούρι.
Στις 24 Αυγούστου είναι ο τριήμερος εορτασμός γιά την ανακομιδή του λιψάνοου του Αγίου Διονυσίου από τα Στροφάδια στη Ζάκυνθο. Γίνεται η λιτάνευση του Αγίου και ακολουθεί πανηγύρι με πολλές εορταστικές εκδηλώσεις.
Στη Λευκάδα κυριαρχούν οι γιορτές Λόγου και Τέχνης. Είναι ένας θεσμός που πρωτοεμφανίστηκε το 1955 και παρουσιάζονται θέατρο, μουσική, εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας, βραδυές ποίησης μπαλέτα, καντάδες, βαρκαρόλα, χωροδιακές βραδυές, συναυλίες. Φυσικά υπάρχουν και πάρα πολλά πανηγύρια στα χωριά.
Στις 23 και 24 Ιουνίου στο Μεγανήσι υπάρχουν πολύ ωραίες παραστάσεις καραγκιόζη.Στο Δήμο Καρυάς, στις 7 Αυγούστου ζωντανεύει ο παραδοσιακός Λευκαδίτικος γάμος με τρικούβερτο γλέντι.
Πάρα πολλές τοπικές γιορτές και πανηγύρια διοργανώνονται κάθε καλοκαίρι και στα Κύθηρα. Οι προσπάθειες των κατοίκων να διατηρήσουν ζωντανό τον αυθεντικό νησιώτικο χαρακτήρα του, φαίνονται στις γιορτές του κρασιού που διοργανώνει ο σύλλογος «Μυρτιά» που εδρεύει στα Μητάτα το δεύτερο Σάββατοκύριακο του Αυγούστου. Υπάρχει χορός, φαγητό και άφθονο κρασί που προσφέρεται από τους ντόπιους παραγωγούς. Η γιορτή γίνεται στην πλατεία του χωριού και διαρκεί δυό μέρες.
Στις 15 Αυγούστου γίνεται η περιφορά της εικόνας της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας σε όλο το νησί και στι 24 του ίδιου μήνα γίνεται το πανηγύρι της Παναγιάς.
Πολλά τα πανηγύρια και ποι εκδηλώσεις το καλοκαίρι στα Εφτάνησα. Και πίο να πρωτοπαρουσιάσεις. Κάποια φορά θα τα ξαναπούμε.