Στις 16 του περασμένου Ιουνίου δόθηκε στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών μια πολύ ενδιαφέρουσα θεατρική παράσταση στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Συνδέσμου Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση. Η παράσταση αποτελούνταν από δύο μονόπρακτα: την Ιθάκη του Δημήτρη Δημητριάδη και το Edit, μια σκηνική σύνθεση από την ομάδα atomic No6. Η Ιθάκη ανέβηκε σε σκηνοθεσία της υποτρόφου Έλενας Τιμπλαλέξη, με πρωταγωνίστρια την Μαρία Κεχαγιόγλου, καθώς και με ηχητικό/φωτιστικό σχεδιασμό και video art από τον Δημήτρη Καρνάβα. Το Edit ανέβηκε σε σύλληψη-σκηνοθεσία Δάφνης Γιαννουλάτου, συγγραφή Μίρκας Στρατικοπούλου και ερμηνεία Γιώργου Τσουρμά, οργάνωση παραγωγής Τέτας Αποστολάκη, video-γραφιστικά Δάφνης Γιαννουλάτου και ηχητικά περιβάλλοντα Κωνσταντίνου Παπαδόπουλου.
Το μονόπρακτο του Δημήτρη Δημητριάδη, διάρκειας 50 λεπτών, αποτελεί μέρος μεγαλύτερου, σπονδυλωτού έργου του συγγραφέα, το οποίο αναλύει την διαχρονική προοπτική του τρωικού μύθου. Η Ιθάκη εστιάζεται στον γυρισμό των νικητών, και πιο συγκεκριμένα του πολυμήχανου Οδυσσέα. Ο πόλεμος υπήρξε ολέθριος για όλους. Το καταδεικνύει η σειρά των σκοτωμένων στο πεδίο της μάχης. Κάποιοι δεν θα αξιωθούν να ζήσουν «νόστιμον ἦμαρ». Ήδη, στην Ιλιάδα, περιγράφεται διαδοχικά ο χαμός του Πατρόκλου, του Αχιλλέα, του Τελαμώνιου Αίαντα. Όμως, ούτε η τελική κατάληξη του Αγαμέμνονα, του Αίαντα του Οιλέως ή του Νεοπτόλεμου δεν είναι ενθαρρυντική.
Ηττημένοι και νικητές είναι αδιακρίτως χαμένοι. Οι πρώτοι έχασαν γιατί νικήθηκαν στην μάχη· οι δεύτεροι έχασαν γιατί διέπραξαν ύβριν. Ο πόλεμος τους αγρίεψε, διέφθειρε τον χαρακτήρα τους, αλλοίωσε την ψυχή τους. Όλοι μετατράπηκαν σε στυγνούς δολοφόνους, ιδιότητα που δυστυχώς δεν είναι προσωρινή, αλλά μόνιμη, και η οποία τους ακολουθεί και μετά το πέρας της εκστρατείας. Πρόκειται πλέον για μια διαρκή μετάλλαξη. Αυτήν ακριβώς την κοινή μοίρα νικητών και ηττημένων περιγράφει ο Ευριπίδης στην Εκάβη. Ο τυφλωμένος Πολυμήστορας κινείται χαμένος σαν ζώο. Αλλά και η Εκάβη θα μετατραπεί σε σκύλα πριν πέσει στην θάλασσα και πνιγεί.
Η θεατρικά προσωποποιημένη γη της Ιθάκης περιμένει τον Οδυσσέα-κατακτητή με ανατριχίλα, νοσταλγική λαχτάρα και ηδονικό μαζοχισμό. Η ιδιαίτερη, κλιμακωτή χρήση της γλώσσας από τον Δημήτρη Δημητριάδη δημιουργεί μια ξεχωριστή αίσθηση, την οποία τόνισε η ευρηματική σκηνοθεσία της Έλενας Τιμπλαλέξη. Το βάρος της ερμηνείας σήκωσε η Μαρία Κεχαγιόγλου, που εντυπωσίασε με την ζωντάνια, την εκφραστικότητα και το πηγαίο ταλέντο της. Το έργο ξεκινάει με βιντεοσκοπημένη έρευνα στον δρόμο με πολλές συνεντεύξεις. Η άγνοια του μέσου Νεοέλληνα για τον Όμηρο, την Οδύσσεια, τον Οδυσσέα, προκαλεί βαθιά θλίψη.
Το δεύτερο μονόπρακτο, Edit, είναι η σκηνική παρουσίαση της εσωτερικής συνομιλίας του ανθρώπου με τον εαυτό του. Φιλική ή εχθρική, επιφανειακή ή διεισδυτική, επικριτική ή επιδοκιμαστική, η σχέση με το Εγώ ανέβηκε στην σκηνή με πολύ έξυπνο τρόπο. Το φυσικό πρόσωπο επί σκηνής διαλέγεται με τον Εαυτό του σε video art. Αποδομεί και αποδομείται σε μιαν αδιάλειπτη συγκρουσιακή αλληλουχία.
(Η Ιωάννα Ν. Κονδύλη είναι επίκουρη καθηγήτρια Αστικού Δικαίου στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.)
(Φωτογραφίες: Γιάννης Σούλης, all4mat.gr)
Η σκηνοθέτρια Δάφνη Γιαννουλάτου με τον Γιώργο Τσουρμά
Ηττημένοι και νικητές είναι αδιακρίτως χαμένοι. Οι πρώτοι έχασαν γιατί νικήθηκαν στην μάχη· οι δεύτεροι έχασαν γιατί διέπραξαν ύβριν. Ο πόλεμος τους αγρίεψε, διέφθειρε τον χαρακτήρα τους, αλλοίωσε την ψυχή τους. Όλοι μετατράπηκαν σε στυγνούς δολοφόνους, ιδιότητα που δυστυχώς δεν είναι προσωρινή, αλλά μόνιμη, και η οποία τους ακολουθεί και μετά το πέρας της εκστρατείας. Πρόκειται πλέον για μια διαρκή μετάλλαξη. Αυτήν ακριβώς την κοινή μοίρα νικητών και ηττημένων περιγράφει ο Ευριπίδης στην Εκάβη. Ο τυφλωμένος Πολυμήστορας κινείται χαμένος σαν ζώο. Αλλά και η Εκάβη θα μετατραπεί σε σκύλα πριν πέσει στην θάλασσα και πνιγεί.
Η θεατρικά προσωποποιημένη γη της Ιθάκης περιμένει τον Οδυσσέα-κατακτητή με ανατριχίλα, νοσταλγική λαχτάρα και ηδονικό μαζοχισμό. Η ιδιαίτερη, κλιμακωτή χρήση της γλώσσας από τον Δημήτρη Δημητριάδη δημιουργεί μια ξεχωριστή αίσθηση, την οποία τόνισε η ευρηματική σκηνοθεσία της Έλενας Τιμπλαλέξη. Το βάρος της ερμηνείας σήκωσε η Μαρία Κεχαγιόγλου, που εντυπωσίασε με την ζωντάνια, την εκφραστικότητα και το πηγαίο ταλέντο της. Το έργο ξεκινάει με βιντεοσκοπημένη έρευνα στον δρόμο με πολλές συνεντεύξεις. Η άγνοια του μέσου Νεοέλληνα για τον Όμηρο, την Οδύσσεια, τον Οδυσσέα, προκαλεί βαθιά θλίψη.
Το δεύτερο μονόπρακτο, Edit, είναι η σκηνική παρουσίαση της εσωτερικής συνομιλίας του ανθρώπου με τον εαυτό του. Φιλική ή εχθρική, επιφανειακή ή διεισδυτική, επικριτική ή επιδοκιμαστική, η σχέση με το Εγώ ανέβηκε στην σκηνή με πολύ έξυπνο τρόπο. Το φυσικό πρόσωπο επί σκηνής διαλέγεται με τον Εαυτό του σε video art. Αποδομεί και αποδομείται σε μιαν αδιάλειπτη συγκρουσιακή αλληλουχία.
(Η Ιωάννα Ν. Κονδύλη είναι επίκουρη καθηγήτρια Αστικού Δικαίου στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.)
(Φωτογραφίες: Γιάννης Σούλης, all4mat.gr)
