ΟΥΓΚΟ ΦΟΣΚΟΛΟ
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ
Η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία "Τρίμορφο" σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ζακύνθου "Ούγος Φόσκολος" και υπό την αιγίδα του Δήμου Ζακύνθου σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου του Διονύση Ν. Μουσμούτη
"ΟΥΓΚΟ ΦΟΣΚΟΛΟ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ" που θα πραγματοποιηθεί στον χώρο της οικίας του ποιητή (οδός Φόσκόλου και Κ. Ξένου, Ζάκυνθος), την Κυριακή 21 Αυγούστου και ώρα 8.30 μ.μ.
Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η
.........................................................................................................................................
OΥΓΚΟ ΦΟΣΚΟΛΟ : Ιστορικά και βιογραφικά παραλειπόμενα
Συντάκτης: Ημέρα τση Ζάκυθος - Ημερομηνία Δημοσίευσης: 19 Απριλίου 2011
Του Διονύση Ν. Μουσμούτη
“Του κάκου Φράγκο θέλουν να σε κάμουνε / που είσ’ Έλληνας τα Μνήματα φωνάζουνε”, γράφει ο Αντώνιος Μαρτελάος στο επίγραμμα που αφιέρωσε στον Ούγκο Φόσκολο, υπαινισσόμενος το καθαρά ελληνικής έμπνευσης έργο του I sepolcri.
Αλήθεια, τι ήταν εντέλει αυτός που το έργο του αναδείχθηκε σε έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους των νεότερων ιταλικών γραμμάτων; Είναι σαφές ότι ο Φόσκολο δεν λησμόνησε ποτέ τη γενέθλια γη, ούτε σταμάτησε ποτέ να έχει τη σκέψη του στην Ελλάδα· και δεν εννοώ μόνο ότι άντλησε ποιητική έμπνευση από την Ελλάδα, όπως αυτή εκφράζεται στο αφιερωμένο στη γενέθλια γη της Ζακύνθου σονέτο του “No piú mai toccherò le sacre sponde”, αλλά και ενεπλάκη με τον τρόπο του στον αγώνα της
ανεξαρτησίας. Και τούτο, μολονότι επέλεξε συνειδητά να εκφραστεί στην ιταλική γλώσσα.
Μετά τον θάνατο του, οι μεταγενέστεροι του προσέδωσαν μια καθαρά ιταλική ταυτότητα, που επισκίασε τις ελληνικές του ρίζες: η εικόνα του έγινε περισσότερο ιταλική απ’ όσο Ιταλός υπήρξε ο ίδιος. Σε τούτο ίσως να συνέτεινε και η αναβλητικότητα των Ελλήνων, που αργοπορημένα σκέφτηκαν να ζητήσουν τη μετακομιδή των οστών του από την Αγγλία όταν ήδη τα είχαν πάρει οι Ιταλοί. Ακόμα και το σπίτι του στη Ζάκυνθο, τελευταία στιγμή γλίτωσε από την κατεδάφιση· αγοράστηκε το 1886 από τον Δήμο Ζακυνθίων, στεγάζοντας μέχρι την καταστροφή του από βομβαρδισμό το 1940 τη Φωσκολιανή Βιβλιοθήκη.
Είναι γνωστό ότι την ελληνική λογιοσύνη, εκτός από κάποιες κατά διαστήματα ερευνητικές εξάρσεις, δεν την απασχόλησε και πολύ το θέμα της ελληνικότητας του Φόσκολο. Τον μνημονεύει κατά περιόδους μόνον η επτανησιακή λογιοσύνη και, για να ακριβολογήσω, ιδιαίτερα η ζακυνθινή, σαφώς λόγω εντοπιότητας. Η ελληνική λογιοσύνη ποτέ δεν τον διεκδίκησε. Δεν εντάχθηκε, και δικαίως, σε καμιά ιστορία νεοελληνικής λογοτεχνίας, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στην ιστορία της επτανησιακής λογοτεχνίας, όταν αυτή συγκροτηθεί, θα έχει ξεχωριστή θέση, ως ένας από τους γενάρχες της.
Έτσι, για αρκετές δεκαετίες το ερευνητικό ενδιαφέρον στην Ελλάδα για τον Φόσκολο υπήρξε περιορισμένο, έως ανύπαρκτο. Τα τελευταία μόνο χρόνια παρατηρείται μια αναζωογόνηση του ενδιαφέροντος, με τη δημοσίευση αξιόλογων μελετημάτων. Είναι εμφανής επίσης η απουσία μιας Φoσκολικής Βιβλιογραφίας, έργου υποδομής, που τόσο θα συνέβαλλε στην προώθηση των φoσκολικών σπουδών στην Ελλάδα.
Τα μελετήματα του Διονύση Ν. Μουσμούτη που συγκεντρώνονται στο βιβλίο δεν ασχολούνται με το έργο του Ούγκο Φόσκολο, αλλά συνδυάζουν ιστορικές αναζητήσεις οι οποίες αφορούν τον βίο του, αναδεικνύοντας και κάποιες εν πολλοίς άγνωστες μεταθανάτιες «ταλαιπωρίες» του και στις δυο πατρίδες.
Η έκδοση συνοδεύεται από πλούσια–άγνωστη εικονογράφηση, βιβλιογραφία και περίληψη στα ιταλικά.
ανεξαρτησίας. Και τούτο, μολονότι επέλεξε συνειδητά να εκφραστεί στην ιταλική γλώσσα.
Μετά τον θάνατο του, οι μεταγενέστεροι του προσέδωσαν μια καθαρά ιταλική ταυτότητα, που επισκίασε τις ελληνικές του ρίζες: η εικόνα του έγινε περισσότερο ιταλική απ’ όσο Ιταλός υπήρξε ο ίδιος. Σε τούτο ίσως να συνέτεινε και η αναβλητικότητα των Ελλήνων, που αργοπορημένα σκέφτηκαν να ζητήσουν τη μετακομιδή των οστών του από την Αγγλία όταν ήδη τα είχαν πάρει οι Ιταλοί. Ακόμα και το σπίτι του στη Ζάκυνθο, τελευταία στιγμή γλίτωσε από την κατεδάφιση· αγοράστηκε το 1886 από τον Δήμο Ζακυνθίων, στεγάζοντας μέχρι την καταστροφή του από βομβαρδισμό το 1940 τη Φωσκολιανή Βιβλιοθήκη.
Είναι γνωστό ότι την ελληνική λογιοσύνη, εκτός από κάποιες κατά διαστήματα ερευνητικές εξάρσεις, δεν την απασχόλησε και πολύ το θέμα της ελληνικότητας του Φόσκολο. Τον μνημονεύει κατά περιόδους μόνον η επτανησιακή λογιοσύνη και, για να ακριβολογήσω, ιδιαίτερα η ζακυνθινή, σαφώς λόγω εντοπιότητας. Η ελληνική λογιοσύνη ποτέ δεν τον διεκδίκησε. Δεν εντάχθηκε, και δικαίως, σε καμιά ιστορία νεοελληνικής λογοτεχνίας, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στην ιστορία της επτανησιακής λογοτεχνίας, όταν αυτή συγκροτηθεί, θα έχει ξεχωριστή θέση, ως ένας από τους γενάρχες της.
Έτσι, για αρκετές δεκαετίες το ερευνητικό ενδιαφέρον στην Ελλάδα για τον Φόσκολο υπήρξε περιορισμένο, έως ανύπαρκτο. Τα τελευταία μόνο χρόνια παρατηρείται μια αναζωογόνηση του ενδιαφέροντος, με τη δημοσίευση αξιόλογων μελετημάτων. Είναι εμφανής επίσης η απουσία μιας Φoσκολικής Βιβλιογραφίας, έργου υποδομής, που τόσο θα συνέβαλλε στην προώθηση των φoσκολικών σπουδών στην Ελλάδα.
Τα μελετήματα του Διονύση Ν. Μουσμούτη που συγκεντρώνονται στο βιβλίο δεν ασχολούνται με το έργο του Ούγκο Φόσκολο, αλλά συνδυάζουν ιστορικές αναζητήσεις οι οποίες αφορούν τον βίο του, αναδεικνύοντας και κάποιες εν πολλοίς άγνωστες μεταθανάτιες «ταλαιπωρίες» του και στις δυο πατρίδες.
Η έκδοση συνοδεύεται από πλούσια–άγνωστη εικονογράφηση, βιβλιογραφία και περίληψη στα ιταλικά.
